Maand van de Geschiedenis 2016

Op 25 oktober 2016 organiseerde Van Gisteren in samenwerking met Felix Meritis het evenement: De andere kant van het verhaal – over de dekolonisering van onze geschiedschrijving. Het thema van de Maand van de Geschiedenis was ‘grenzen’. Van Gisteren liet drie historici aan het woord die grensoverschrijdend onderzoek doen naar niet-Europese bronnen. Daarnaast vertelden drie columnisten over hun historische helden die in Nederland weinig bekendheid hebben.

• oktober 2016

Sprekers

Hoofdsprekers: Bart Luttikhuis, Valika Smeulders en Petra Sijpesteijn
Columnisten: Amalia Astari, Karin Amatmoekrin en Josephine van de Bent Moderator: Zihni Özdil

Terugblik

In de uitverkochte zaal waren meer dan driehonderd mensen aanwezig. Moderator Zihni Özdil opende de avond met zijn eigen ervaring met ‘De andere kant van het verhaal’. Hij raakte geïnspireerd om geschiedenis te studeren door het boek van 'A people’s history of the United States' door Howard Zinn met de openingszin: “In 1492 ontdekten de Native-Americans Columbus”. De toon was gezet.

Indonesisch perspectief

Onderzoeker Bart Luttikhuis vertelde over zijn onderzoek naar Indonesische bronnen over Nederlands militair geweld ten tijde van de onafhankelijkheidsoorlog (1945-1950). De Indonesische en Nederlandse verslagen na bombardementen of executies verschillen soms enorm. De ene bron is niet meer betrouwbaar dan de ander, maar hieruit blijkt wel dat bestudering van Indonesische bronnen noodzakelijk is om een zo’n volledig mogelijk beeld te krijgen van deze geschiedenis, aldus Luttikhuis.

Na Luttikhuis droeg studente Amalia Astari haar ontroerende column voor: een brief aan Kartini. Deze Javaanse feministe, auteur en criticus van het kolonialisme is algemeen bekend in Indonesië en daarmee na Anne Frank de beroemdste Nederlandstalige auteur ter wereld. Amalia vertelde over de Indonesische Kartini-dag en hoe deze vrouw haar altijd heeft geïnspireerd. Het was een van de hoogtepunten van de avond.

Caraïbisch perspectief

Onderzoeker Valika Smeulders vertelde vervolgens over het Caraïbisch perspectief op de afschaffing van de slavernij in Nederland. Smeulders is freelance onderzoeker en werkt aan de ontsluiting van het koloniale verleden van Den Haag. Ze ging in op het feit dat slaafgemaakten op het eiland Sint Maarten zichzelf hebben bevrijd. Dit gebeurde vijftien jaar voordat de slavernij officieel in Nederland werd afgeschaft. Geheel terecht plaatste Smeulders hiermee een kanttekening bij de historici die de slavernij in hun tijd willen plaatsen.

Auteur Karin Amatmoekrim droeg voor uit eigen werk. Ze las voor uit haar boek ‘De man van veel’ over schrijver, activist en verzetsstrijder Anton de Kom. Via haar voordracht werd het verhaal rondom Anton de Kom en de invloed van het slavernijverleden op Nederland veel persoonlijker.

Arabisch perspectief

Na het Indonesische en Caraïbisch perspectief was het tijd voor een Arabische blik op de geschiedenis. Hoogleraar Petra Sijpesteijn bekeek de Arabische veroveringen rond de 7e eeuw via de rijke bronnen uit de nieuwe de Arabisch-Islamitische wereld. De Arabische veroveringen werden door geleerden in het Westen bekeken vanuit een Europees perspectief en met name als een bedreiging van de Westerse cultuur gezien. Deze Arbabische bronnen ontkrachten deels de mythe van Westerse geleerden dat de veroveringen een echte bedreiging vormden van de Westerse cultuur.

De laatste column werd voorgedragen door onderzoeker Josephine van de Bent over Aisha bint Abu Bakr (614-678). In Europa bekend is Aisha vooral bekend als het kindbruidje van de profeet Mohammed en binnen de Islam als ‘Moeder van alle Gelovigen’. Van den Bent beschreef juist de onderbelichte kant van Aisha, als gehaaide politica en daadkrachtige vrouw.

Slot

Zihni Özdil sloot de avond af met een dankwoord aan alle sprekers en het publiek. Na afloop was er volop tijd voor een ‘nabeschouwing’ tijdens de borrel door zowel sprekers als publiek.

Ook in 2017 organiseert Van Gisteren een evenement tijdens de Maand van de Geschiedenis. Lees hieronder meer over deze avond.